Ενεργοποίηση της συμφωνίας με υπογραφή Τσακαλώτου (χωρίς την ψήφο της Βουλής)

Με Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου (ΠΝΠ) που πέρασε κρυφά πριν 20 ημέρες, εξουσιοδοτείται ο Υπουργός Οικονομικών να υπογράψει το νέο μνημόνιο και την δανειακή- Η Βουλή μπορεί στην συνέχεια να "ενημερωθεί" αλλά όχι να "κυρώσει"- Η ίδια πρακτική είχε ακολουθηθεί στο 1ο μνημόνιο και είχε ξεσπάσει πολιτική θύελλα
Ετοιμη για όλα τα ενδεχόμενα είναι η κυβέρνηση: Και για να αναπληρώσει τον χαμένο χρόνο του τελευταίου εξαμήνου και για να μην καθυστερήσει περαιτέρω η έναρξη εφαρμογής της επερχόμενης συμφωνίας με τους εταίρους και δανειστές. Το Μέγαρο Μαξίμου, λοιπόν, δρομολογεί όλα τα δυνατά προληπτικά μέτρα ώστε να τρέξουν γοργά οι εξελίξεις και έτσι να αντιστραφεί η ατμόσφαιρα της απραξίας και της αβεβαιότητας που ενισχύσει τα παραλυτικά φαινόμενα στην οικονομία και τροφοδοτεί την ύφεση.

Το κείμενο της δανειακής σύμβασης βρίσκεται στο τελικό στάδιο συγγραφής και αναμένεται να κατατεθεί από ώρα σε ώρα στη Βουλή μαζί με τα συνοδευτικά μνημονιακά μέτρα, με στόχο το σχετικό πολυνομοσχέδιο να εγκριθεί από το ελληνικό Κοινοβούλιο όσο το δυνατόν γρηγορότερα.

Σε κάθε περίπτωση, όπως λένε αρμόδιες κυβερνητικές πηγές, «τα χρονικά περιθώρια είναι απολύτως ασφυκτικά», καθώς «θα πρέπει όλα να τελειώνουν μέχρι τον Δεκαπενταύγουστο». Εφόσον αυτό δεν καταστεί δυνατόν, να συγκληθεί εντός της εβδομάδας η ελληνική Βουλή -είτε επειδή δεν θα ετοιμαστούν εγκαίρως τα σχετικά κείμενα, είτε διότι δεν θα συναινέσει η πρόεδρος του Σώματος Ζωή Κωνσταντοπούλου-, έχει υπάρξει η δέουσα προετοιμασία ούτως ώστε να μπορεί ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος να υπογράψει τη δανειακή σύμβαση που συνομολόγησαν ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας και οι άλλοι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ενωσης στο Συμβούλιο Κορυφής της 12ης Ιουλίου.

Να σημειωθεί πως ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας ακολούθησε τη νόμιμη οδό και έστειλε επιστολή στην πρόεδρο της Βουλής Ζωή Κωνσταντοπούλου, ζητώντας της να ανοίξει τη Βουλή, ώστε να συγκληθεί η Ολομέλεια την Πέμπτη και να ψηφιστούν τα μέτρα της συμφωνίας με τους δανειστές.

Παράκαμψη της Βουλής... και με τη βούλα

Σε κάθε περίπτωση, η κυβέρνηση έχει ήδη μεριμνήσει στην περίπτωση που παραστεί ανάγκη για παράκαμψη της υποχρέωσης για άμεση επικύρωση της συμφωνίας από το ελληνικό Κοινοβούλιο, με μια διάταξη που... παρεισέφρησε σε μία από τις διαδοχικές και αλλεπάλληλες Πράξεις Νομοθετικού Περιεχομένου (ΠΝΠ) που εκδόθηκαν τελευταία με κύριο αντικείμενο τους περιορισμούς στην τραπεζική λειτουργία.

Ειδικότερα, όπως τώρα αποκαλύπτεται, στην ΠΝΠ που εκδόθηκε το Σάββατο 18 Ιουλίου -την επομένη δηλαδή του κυβερνητικού ανασχηματισμού και ενώ η κοινή γνώμη ήταν ακόμα ζαλισμένη από τα σκληρά μέτρα που είχε αποδεχτεί ο κ. Τσίπρας στην αρχή της εβδομάδας και το πρώτο μέρος εξ αυτών είχαν περάσει από τη Βουλή στις 15 Ιουλίου- περιλήφθηκε παράγραφος που δεν σχετιζόταν με τα περίφημα capital controls αλλά παρέσχε εξουσιοδότηση στον υπουργό Οικονομικών να υπογράφει τις απαιτούμενες συμβάσεις με την Ευρωπαϊκή Ενωση, την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και τα παραρτήματά τους για τη διασφάλιση της άμεσης χρηματοδότησης της χώρας.

Τι προβλέπει η επίμαχη ρύθμιση της ΠΝΠ

Ακολουθώντας μια άνευ προηγουμένου τακτική, την οποία ακόμη και σε πολύ ηπιότερες εκδοχές ο ΣΥΡΙΖΑ και οι ΑΝ.ΕΛ., όταν ήταν στην αντιπολίτευση, χαρακτήριζαν «κοινοβουλευτικό πραξικόπημα», εξουσιοδοτήθηκε ο υπουργός Οικονομικών να υπογράφει χωρίς την παραμικρή εκ των προτέρων εμπλοκή της Βουλής, η οποία το μόνο που θα κάνει θα είναι να συνέρχεται εκ των υστέρων και να επικυρώνει αποφάσεις που δεν θα είναι απλώς ειλημμένες, αλλά θα έχουν παράξει ουσιώδη και μη αναστρέψιμα αποτελέσματα.

Οι ΠΝΠ, εξάλλου, που κατά το παρελθόν προκαλούσαν οργισμένες αντιδράσεις από τα στελέχη της σημερινής κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας, δεν απαιτείται να κυρώσουν παρά με την παρέλευση μηνών από τη Βουλή, η οποία στην προκειμένη περίπτωση θα περιοριστεί στην ενημέρωση των μελών της που είναι η μόνη υποχρέωση την οποία αναλαμβάνει ο υπουργός Οικονομικών που θα υπογράψει τη δανειακή σύμβαση.

Για την ακρίβεια, στην ΠΝΠ της 18ης Ιουλίου με τίτλο «Επείγουσες ρυθμίσεις για τη θέσπιση περιορισμών στην ανάληψη μετρητών και τη μεταφορά κεφαλαίων και τις τροποποιήσεις των νόμων 4063/2012, 4172/2013, 4331/2015 και 4334/2015», που εκδόθηκε για να ελαστικοποιηθούν οι περιορισμοί στις τραπεζικές αναλήψεις, προστέθηκε άρθρο το οποίο προβλέπει τα ακόλουθα:

«Στο άρθρο τέταρτο του ν. 4063/2012 (Α' 71) προστίθεται παράγραφος 6 ως εξής: 6. Α) Παρέχεται στον υπουργό Οικονομικών η εξουσιοδότηση να εκπροσωπήσει την Ελληνική Δημοκρατία και να υπογράφει τις κατά περίπτωση απαιτούμενες συμβάσεις με την Ευρωπαϊκή Ενωση και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) καθώς και των παραρτημάτων τους όπου προβλέπεται για τη διασφάλιση της άμεσης χρηματοδότησης της Ελληνικής Δημοκρατίας. Β) Παρέχεται στον διοικητή της Τραπέζης της Ελλάδος η εξουσιοδότηση να εκπροσωπήσει την Τράπεζα της Ελλάδος και να υπογράφει τις κατά περίπτωση απαιτούμενες συμβάσεις με την Ευρωπαϊκή Ενωση και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) καθώς και των παραρτημάτων τους όπου προβλέπεται για τη διασφάλιση της άμεσης χρηματοδότησης της Ελληνικής Δημοκρατίας. Με μέριμνα του υπουργού Οικονομικών οι ανωτέρω συμβάσεις μετά την υπογραφή τους από όλα τα προβλεπόμενα μέρη διαβιβάζονται στη Βουλή των Ελλήνων για ενημέρωση».

Στα αξιοσημείωτα είναι ότι η επίμαχη ΠΝΠ υπογράφηκε μία ημέρα μετά τον ανασχηματισμό κατά τον οποίο τέθηκαν εκτός κυβερνητικού σχήματος οι υπουργοί που είχαν καταψηφίσει τα πρώτα προαπαιτούμενα μέτρα στην ψηφοφορία της 15ης Ιουλίου. Ωστόσο από τις υπογραφές λείπουν τα ονόματα του υπουργού Εθνικής Αμυνας Πάνου Καμμένου και του υπουργού Εξωτερικών Νίκου Κοτζιά.

Ακολουθώντας μια τακτική την οποία κάποτε ο ΣΥΡΙΖΑ και οι ΑΝ.ΕΛ. χαρακτήριζαν «κοινοβουλευτικό πραξικόπημα», εξουσιοδοτήθηκε ο Ευ. Τσακαλώτος να υπογράφει οτιδήποτε μνημονιακό, χωρίς να έχει ψηφιστεί από το κοινοβουλευτικό σώμα

Η μεθόδευση που ακολούθησε η κυβέρνηση είναι, σύμφωνα με κοινοβουλευτικούς παράγοντες που αντελήφθησαν το τι έχει συμβεί με καθυστέρηση, «χειρότερη και από εκείνη που είχαν ακολουθήσει η κυβέρνηση Παπανδρέου και ο τότε υπουργός Οικονομικών Γιώργος Παπακωνσταντίνου κατά την υπογραφή του πρώτου μνημονίου». Και αυτό διότι η εξουσιοδότηση που παρέχεται στον κ. Τσακαλώτο δεν δόθηκε με νομοσχέδιο που κλήθηκε να το ψηφίσει η πλειοψηφία της Βουλής, αλλά με ΠΝΠ η οποία εκδόθηκε για να παρακαμφθεί, όταν θα μπορούσε μια τέτοια ρύθμιση να είχε περιληφθεί στο δεύτερο κύμα με τα προαπαιτούμενα που ενέκρινε η Βουλή στις 22 Ιουλίου.

Υπενθυμίζεται ότι τον Μάιο του 2010 η τότε κυβέρνηση είχε συμπεριλάβει στο κείμενο του μνημονίου που είχε κατατεθεί στη Βουλή διάταξη με την οποία εξουσιοδοτούνταν ο κ. Παπακωνσταντίνου να υπογράψει την πρώτη δανειακή σύμβαση. Εκείνο το νομοσχέδιο περιελάμβανε μάλιστα και το πλαίσιο της σύμβασης προκειμένου να έχει γνώση η εθνική αντιπροσωπία.

Η αρχική μορφή του νομοσχεδίου προέβλεπε πως μετά την υπογραφή η σύμβαση θα διαβιβαζόταν στη Βουλή προς κύρωση. Την επομένη της ψήφισής του από τη Βουλή, ωστόσο, κατ' απαίτηση των δανειστών και με τη δικαιολογία των ασφυκτικών χρονικών προθεσμιών, τροποποιήθηκε και η προβλεπόμενη κύρωση από τη Βουλή μετατράπηκε σε... απλή υποχρέωση ενημέρωσης βουλευτών, προκαλώντας θύελλα αντιδράσεων.

Σύσσωμη η τότε αντιπολίτευση είχε καταδικάσει την κυβερνητική τακτική, με τον ΣΥΡΙΖΑ να μιλά για «εν λευκώ εξουσιοδότηση στον υπουργό να υπογράφει μνημόνια» και για «κυβέρνηση που θεωρεί τους βουλευτές αφελείς ιθαγενείς». Αντίστοιχη διαδικασία ακολουθήθηκε και το 2012, κατά την υπογραφή της δεύτερης δανειακής σύμβασης. Η Βουλή εξουσιοδότησε τον υπουργό Οικονομικών επί συγκεκριμένου σχεδίου δανειακής σύμβασης να μεταβεί στις Βρυξέλλες και να το υπογράψει. Προβλεπόταν μάλιστα πως οποιαδήποτε επικαιροποίηση εκείνου του προγράμματος δεν απαιτούσε την έγκριση της εθνικής αντιπροσωπίας παρά μόνο την ενημέρωσή της.

Η μεθόδευση που ακολούθησε η κυβέρνηση είναι «χειρότερη και από εκείνη που είχαν ακολουθήσει η κυβέρνηση Παπανδρέου και ο Γιώργος Παπακωνσταντίνου κατά την υπογραφή του πρώτου μνημονίου»

Ακριβώς σε αυτή την πρόβλεψη πάτησε ο τέως υπουργός Οικονομικών Γιάνης Βαρουφάκης και απέφυγε να περάσει από τη Βουλή την τετράμηνη παράταση τον περασμένο Φεβρουάριο, αν και πριν από λίγους μήνες, τον Δεκέμβριο, η κυβέρνηση Σαμαρά επέλεξε, με εισήγηση του τότε αντιπροέδρου Ευάγγελου Βενιζέλου, να ζητήσει τη σύμφωνη γνώμη του Κοινοβουλίου πριν από την πρώτη δίμηνη παράταση που αιτήθηκε τον Δεκέμβριο του 2014.

Απαίτηση των θεσμών

Κυβερνητικοί αξιωματούχοι, πάντως, απαντώντας στο «ΘΕΜΑ» υποστηρίζουν ότι πρόθεση του Μεγάρου Μαξίμου είναι να ακολουθήσει πιστά τις κοινοβουλευτικές διαδικασίες. Σημειώνουν πως επιθυμία της κυβέρνησης είναι να εγκριθεί από τη Βουλή η νέα συμφωνία. Τονίζουν, ωστόσο, ότι τα χρονικά περιθώρια είναι ασφυκτικά, υποστηρίζοντας ότι για τη συζήτηση και ψήφιση του κρίσιμου νομοσχεδίου στη Βουλή υπάρχουν μόλις τρεις διαθέσιμες ημερομηνίες: οι 14, 16 και 17 Αυγούστου. Δεν αποκλείουν, μάλιστα, να ανοίξει η Ολομέλεια στις 14 Αυγούστου, στην περίπτωση που οι πιστωτές ζητήσουν να προηγηθεί η έγκριση της σύμβασης από το ελληνικό Κοινοβούλιο και να ακολουθήσουν αυτά των κρατών-μελών της Ευρωζώνης.

Την ίδια ώρα, πηγές από το υπουργείο Οικονομικών παραδέχονται ότι η ρύθμιση που εξουσιοδοτεί τον υπουργό εντάχθηκε στην ΠΝΠ κατόπιν σχετικής απαίτησης των θεσμών και ως «δικλείδα ασφαλείας».

Υποστηρίζουν δε πως οι δανειστές το απαίτησαν ως Plan b για την περίπτωση που δεν περισσεύει χρόνος για το Κοινοβούλιο έως την 20ή Αυγούστου, οπότε πρέπει να πληρωθεί το ομόλογο της ΕΚΤ.

Πάντως, αν τελικά ενεργοποιηθεί η συγκεκριμένη διάταξη, υπογράψει δηλαδή τη σύμβαση ο κ. Τσακαλώτος και τη στείλει στη Βουλή, κυβερνητικές πηγές λένε ότι δεν αποκλείεται να ανοίξει η Ολομέλεια τις ημέρες γύρω από τον Δεκαπενταύγουστο, όχι όμως για ψηφοφορία, αλλά για... ενημέρωση!